CHIM KHUYÊN
CHIM KHUYÊN
Chim Vành Khuyên là một loài chim nhỏ nhắn, có vẻ ngoài đẹp mắt và giọng hát hay. Đặc điểm nổi bật của chúng là khả năng ăn côn trùng và dễ dàng nuôi dưỡng, vì vậy loài chim này được nhiều người chơi chim cảnh ưa chuộng để làm kiểng hoặc mang đi thi đấu. Tuy nhiên, việc chọn và nuôi chim Vành Khuyên không hề đơn giản. Để đảm bảo chọn được một chú chim tốt, người nuôi cần có hiểu biết sâu về đặc điểm và tập tính của chúng, tránh tình trạng tiền thật mua phải chim kém chất lượng. Các loại chim Vành Khuyên phổ biến: chim vành khuyên vàng, chim vành khuyên mồi, chim vành khuyên xanh,...
1. Xuất xứ của chim Vành Khuyên
Chim Vành Khuyên, hay còn được gọi ngắn gọn là chim Khuyên, là một giống chim cảnh nhỏ nhắn, xinh xắn, có kích thước tương tự như chim sâu. Ở miền Nam Việt Nam, loài chim này được gọi bằng cái tên thân thương là "chim Khoen," nhờ vào đặc điểm nổi bật là vòng khoen màu trắng quanh mắt. Trước đây, không nhiều người nuôi loại chim này, một phần vì vẻ ngoài của chúng không có gì quá nổi bật, và một phần vì ít người phát hiện được giọng hót thánh thót, líu lo đặc trưng của chúng. Tuy nhiên, cộng đồng người Hoa đã sớm nhận ra và yêu thích nuôi chim Vành Khuyên nhờ giọng hót độc đáo của chúng. Dần dần, thú vui tao nhã này đã lan rộng sang Việt Nam, khiến cho loài chim Vành Khuyên trở thành một lựa chọn phổ biến trong giới chơi chim cảnh. Những người yêu thích chim cảnh đã dần khám phá và đánh giá cao giọng hót líu lo, đầy mê hoặc của loài chim này, từ đó biến chúng thành một phần không thể thiếu trong bộ sưu tập chim cảnh của mình.2. Đặc điểm chung của chim Vành Khuyên
2.1. Ngoại hình của chim Vành Khuyên
Chim vành khuyên có kích thước nhỏ, thường chỉ dài khoảng 10-12 cm. Đặc điểm nổi bật nhất của loài chim này là vòng lông trắng quanh mắt, giống như một chiếc vành khuyên, từ đó mà tên gọi của chúng được hình thành.- Màu sắc: Lông của chim vành khuyên thường có màu xanh lá cây hoặc vàng nhạt, tùy thuộc vào từng loài cụ thể.
- Vòng trắng quanh mắt: Đây là dấu hiệu nhận biết đặc trưng của loài chim này, giúp chúng dễ dàng được nhận diện.
2.2. Tuổi Thọ Của Chim Vành Khuyên
Chim vành khuyên có tuổi thọ trung bình từ 5 đến 10 năm, tùy thuộc vào điều kiện chăm sóc và môi trường sống.- Yếu tố ảnh hưởng: Chế độ ăn uống, môi trường sống và cách chăm sóc đều có thể ảnh hưởng đến tuổi thọ của chim.
- Dấu hiệu sức khỏe: Một chú chim khỏe mạnh thường có lông mượt mà, giọng hót trong trẻo và hoạt động năng động.
2.3. Sinh Sản Chim Vành Khuyên
Chim vành khuyên sinh sản khá dễ dàng trong điều kiện nuôi nhốt, nếu được cung cấp môi trường và chế độ dinh dưỡng phù hợp.- Mùa sinh sản: Thường bắt đầu từ tháng 3 đến tháng 6 hàng năm.
- Số lượng trứng: Một lần sinh sản, chim cái có thể đẻ từ 2 đến 4 trứng.
- Thời gian ấp trứng: Khoảng 12 đến 14 ngày.
2.4. Tính cách lí lắc của chim Vành Khuyên
Chim Vành Khuyên có tính cách lí lắc, thích sống trong môi trường ồn ào và nhộn nhịp, thường xuất hiện ở những nơi có nhiều cây cao. Chính vì vậy, bạn có thể dễ dàng bắt gặp loài chim này ở nhiều khu vực khác nhau. Giọng hót của chim Vành Khuyên không vang vọng như giọng hót của họa mi, mà ngược lại, rất nhẹ nhàng và dễ nghe. Đặc biệt, chim Vành Khuyên còn có khả năng bắt chước giọng hót của một số loài chim khác, làm tăng thêm sự đa dạng và phong phú cho giọng hót của chúng. Đây là một trong những lý do mà loài chim này rất được ưa chuộng trong giới chơi chim cảnh. Một điểm đặc biệt thú vị về chim Vành Khuyên là chúng rất thích hút mật từ hoa trạng nguyên. Vì vậy, ở những nơi có nhiều hoa trạng nguyên, bạn sẽ thấy chim Vành Khuyên tụ tập rất đông đúc, tạo nên một khung cảnh sống động và rực rỡ.2.5. Cách nhận biết chim Vành Khuyên thuần chủng
Chim Vành Khuyên là loài chim phổ biến ở cả hai miền Nam và Bắc Việt Nam. Chúng được phân loại dựa trên đặc điểm vùng miền và có những đặc trưng riêng biệt. Các loài chim Vành Khuyên ở miền Nam:- Khuyên Xanh: Loài chim này có bộ lông vùng ngực và bụng mang màu vàng lục đặc trưng. Đây là một trong những loài Vành Khuyên phổ biến và được nhiều người yêu thích.
- Khuyên Vàng: Chim Khuyên Vàng có sắc vàng óng trải dài từ ngực, bụng đến phần mỏ, tạo nên vẻ ngoài nổi bật và ấn tượng.
- Khuyên Xanh: Giống như loài Khuyên Xanh ở miền Nam, chúng có lông ngực và bụng màu vàng lục, không có sự khác biệt đáng kể về ngoại hình.
- Khuyên Xanh Trung Quốc: Đây là loài chim Vành Khuyên đặc biệt sống ở vùng khí hậu lạnh, có nguồn gốc từ Trung Quốc và phân bố rộng đến Siberia của Nga, cũng như Mông Cổ. Chúng có đặc điểm tương tự như Khuyên Xanh nhưng thích nghi tốt hơn với môi trường lạnh giá.
2.6. Phân biệt chim Vành Khuyên trống và chim Vành Khuyên mái
Việc phân biệt chim Vành Khuyên trống và mái có nhiều cách dựa trên kinh nghiệm, giúp người mới chơi chim có thể nhận diện dễ dàng. Một số phương pháp phổ biến là thổi tu, quan sát màu lông, tiếng gọi, đầu mặt và vạch bụng.2.6.1. Phân biệt Vành Khuyên trống - Vành Khuyên mái bằng cách thổi tu
Phương pháp thổi tu yêu cầu phân biệt theo mùa:- Mùa xuân: Vào đầu mùa xuân, chim bắt đầu ghép đôi và cả chim trống lẫn chim mái đều có tu khá cao và to. Vì vậy, việc phân biệt dựa trên kích thước tu không đạt độ chính xác cao trong giai đoạn này, dễ dẫn đến nhầm lẫn.
- Sau mùa sinh sản: Ngay sau khi sinh sản, chim mái vẫn có tu lớn, khiến việc phân biệt càng khó khăn hơn.
- Mùa thu: Tỷ lệ phân biệt chính xác cao hơn vào mùa thu. Lúc này, tu của chim mái thường nhỏ và thấp hơn so với chim trống. Tu của chim trống thường cao và rõ rệt hơn so với chim mái, nhưng phương pháp này chỉ có độ chính xác khoảng 60%.
2.6.2. Phân biệt Vành Khuyên theo màu lông
Chim Vành Khuyên trống và mái có thể phân biệt qua màu lông với một số đặc điểm đặc trưng:- Lông lưng: Chim trống thường có màu lông tươi và đẹp hơn, với lông trên lưng có màu xanh tươi và ánh vàng ở đầu lông. Ngược lại, chim mái có màu xanh xỉn, không được tươi tắn.
- Lông đuôi và lông cổ: Chim trống có lông đuôi và lông cổ màu vàng tươi, trong khi chim mái có màu vàng nhạt giống như màu nõn chuối.
- Lông bụng: Phần lông bụng của chim trống có màu trắng sáng như cục bông, trong khi chim mái có màu trắng hơi xỉn. Thông thường, chim trống sẽ có vạch vàng dưới bụng, tuy nhiên, cũng có một số ít chim mái có vạch vàng.
- Họa mắt: Họa mắt của chim trống thường to và dày với màu trắng sáng, trong khi chim mái có họa mắt nhỏ hơn và màu sắc xỉn, tối hơn.
2.6.3. Phân biệt Vành Khuyên trống, mái bằng tiếng kêu
Phân biệt chim Vành Khuyên qua tiếng kêu là phương pháp có độ chính xác cao nhất, lên tới 95%. Dưới đây là cách nhận biết:- Khuyên trống: Có các loại tiếng gọi như gọi đôi, gọi đơn, và gọi giật. Âm thanh của chim trống thường đanh, cao và gắt. Chim trống cũng siêng kêu hơn so với chim mái.
- Khuyên mái: Chỉ có một tiếng gọi đơn. Âm của chim mái không đanh và tiếng kêu thường rất cộc.
3. Giá Trị Của Chim Vành Khuyên
3.1. Giá Trị Kinh Tế
Chim vành khuyên có giá trị kinh tế cao, đặc biệt trong ngành công nghiệp chim cảnh.- Giá bán: Tùy thuộc vào độ tuổi, giới tính, và khả năng hót mà giá chim vành khuyên có thể dao động từ vài trăm nghìn đến vài triệu đồng.
- Thị trường: Nhu cầu mua bán chim vành khuyên khá lớn, đặc biệt ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh.
3.2. Giá Trị Văn Hóa
Chim vành khuyên không chỉ có giá trị kinh tế mà còn mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc.- Biểu tượng: Chim vành khuyên thường được coi là biểu tượng của sự may mắn và tài lộc trong văn hóa dân gian Việt Nam.
- Giao lưu văn hóa: Các cuộc thi chim hót, triển lãm chim cảnh thường xuyên được tổ chức, thu hút đông đảo người tham gia và yêu thích.
4. Kỹ thuật chăm sóc chim Vành Khuyên qua từng thời kỳ
Việc chăm sóc chim Vành Khuyên yêu cầu người nuôi hiểu rõ chế độ dinh dưỡng phù hợp qua từng giai đoạn phát triển của chim. Nếu không biết nên cho chim ăn gì, hãy duy trì một loại cám duy nhất để tránh tình trạng chim bị suy dinh dưỡng, thay lông thất thường, không hót, líu hoặc thậm chí bỏ ăn và chết. Chỉ nên thay đổi chế độ dinh dưỡng theo từng thời kỳ phát triển của chim.4.1. Giai đoạn chim Vành Khuyên thay lông
Trong giai đoạn thay lông, chim Vành Khuyên có nhu cầu dinh dưỡng cao hơn để hỗ trợ quá trình phát triển và tái tạo lông mới. Việc cung cấp đầy đủ dưỡng chất là rất quan trọng:- Cám dinh dưỡng: Sử dụng cám đậu xanh trộn thêm trứng và nhộng để tăng cường protein và năng lượng cho chim.
- Hoa quả và rau củ: Tăng cường cho chim ăn các loại hoa quả có màu sắc sặc sỡ, như cà rốt, để bổ sung vitamin và khoáng chất cần thiết cho quá trình thay lông.
4.2. Giai đoạn trước khi chim Vành Khuyên căng lửa
Sau khi thay lông khoảng 1 tháng, chim bước vào giai đoạn chưa căng lửa, đây là thời kỳ dễ nuôi nhất vì chim không cần quá nhiều năng lượng.- Thức ăn: Cung cấp bột tép, đường, và bột sâu khô cho chim. Hạn chế, hoặc thậm chí không cho chim ăn hoa quả để kiểm soát lượng đường và cân bằng chế độ dinh dưỡng.
4.3. Giai đoạn chim Vành Khuyên đang căng lửa
Giai đoạn chim Vành Khuyên căng lửa là thời kỳ khó nuôi nhất, vì chim tiêu thụ nhiều calo để duy trì năng lượng hót nhưng lại không ăn nhiều. Do đó, việc cân đối các thành phần dinh dưỡng trong thức ăn là rất quan trọng và phải được điều chỉnh tùy theo từng con chim. Lưu ý khi chăm sóc chim trong giai đoạn căng lửa:- Cam: Nếu chim nhảy nhiều trong lồng, có thể cho chim ăn cam để làm dịu bớt, nhưng không quá 2 lần mỗi tuần. Tránh cho chim ăn cam vào mùa đông vì có thể khiến chim bị hạ lửa.
- Mồi tươi: Bổ sung thêm mồi tươi như dế, cào cào, châu chấu, đặc biệt khi nhiệt độ môi trường xuống thấp, để cung cấp thêm protein và năng lượng cho chim.
- Chuối: Tránh sử dụng chuối chín nẫu vào mùa hè vì chuối dễ lên men và gây tiêu chảy cho chim.
- Thức ăn động vật: Không nên cho chim ăn các loại thức ăn động vật như bột tôm, cá, thịt, vì có thể gây bệnh tiêu hóa, làm chim yếu hoặc thậm chí chết.
- Côn trùng: Trong mùa xuân, nên bổ sung thức ăn là côn trùng. Trộn cám chim với các thành phần bổ sung như táo tàu, nho, lê cắt nhỏ, và các loại côn trùng như dế, cào cào, sâu bột, hoặc châu chấu.
- Canxi: Định kỳ bổ sung canxi vào thức ăn của chim để hỗ trợ sự phát triển xương và lông, giúp chim khỏe mạnh hơn.
4.4. Cách huấn luyện chim Vành Khuyên bổi
Chim Vành Khuyên bổi, giống như các loại chim rừng khác, thường rất nhát khi mới được đưa về nhà. Chúng thường xuyên nhảy loạn xạ tìm cách bay đi vì chưa quen với môi trường mới. Các bước huấn luyện chim Vành Khuyên bổi:- Tạo môi trường yên tĩnh: Khi mới mua về, hãy trùm kín áo lồng và treo lồng ở nơi yên tĩnh, tránh tiếng ồn. Đảm bảo lồng có đầy đủ nước uống và thức ăn, chủ yếu là bột đậu xanh.
- Thức ăn bổ sung: Thêm cào cào và nửa quả chuối có nhét bột đậu vào giữa. Cách này giúp chim làm quen với mùi vị của bột đậu thông qua việc ăn chuối, bởi nhiều con chim bổi không ăn ngay thức ăn mới.
- Chuyển đổi dần dần: Sau vài ngày, thay đổi cào cào và chuối thường xuyên. Khi thấy chim bắt đầu dạn và ăn được bột đậu, có thể giảm bớt lượng chuối.
- Tập tắm: Chim Vành Khuyên bổi thích tắm, vì vậy bạn có thể cho chúng tắm hàng ngày. Việc này giúp chim thích nghi với môi trường mới nhanh hơn và trở nên dạn dĩ hơn.
- Theo dõi và chờ đợi: Trong giai đoạn đầu, chim thường không hót hay líu lo mà chỉ kêu chíp chíp vì đang sợ hãi. Hiểu rằng chúng cần thời gian để thích nghi.
- Thời gian thích nghi: Phải mất vài tháng để chim quen hẳn với môi trường mới. Khi đó, bạn sẽ bắt đầu nghe thấy chúng hót vài câu rõ ràng. Đây là dấu hiệu cho thấy chúng đã được thuần hóa thành công.
5. Bệnh thường gặp ở chim Vành Khuyên, phương pháp điều trị và phòng tránh tốt nhất
Chim Vành Khuyên, giống như nhiều loài chim cảnh khác, có thể mắc một số bệnh phổ biến. Dưới đây là một số bệnh thường gặp, cách điều trị và phương pháp phòng tránh hiệu quả:5.1. Bệnh ký sinh trùng
Dấu hiệu nhận biết:- Chim kém ăn, gầy yếu, khát nước, lông xù, cánh xệ
- Đi ngoài phân lỏng, có mùi hôi và không màu
- Giun sán ký sinh trong đường ruột
- Sử dụng 2 mg bột trái cau già hoặc 1-2 mg thuốc Piperazin
- Pha 15 ml nước với 25% đường, sau đó cho thuốc vào khuấy tan
- Cho chim uống liên tục trong 2 ngày, chia liều dùng trong 1 ngày thành 2 lần
5.2. Bệnh tiêu hóa tiêu chảy
Dấu hiệu nhận biết:- Chim đi ngoài loãng toàn nước, không có phân
- Thay đổi cám đột ngột, cám bị ẩm mốc
- Lồng không vệ sinh, nước uống bẩn
- Bệnh nhẹ: Cho chim uống nước chè loãng từ 3-5 ngày, giảm dần độ đậm của nước chè sau ngày thứ 5
- Bệnh nặng: Cho chim uống nước chè loãng và sử dụng cám Ba Vì trong khoảng 2 tháng trước khi chuyển đổi lại
5.3. Bệnh về đôi chân chim
Dấu hiệu nhận biết:- Ngón chân bị sưng, mưng mủ, lệch ngón
- Chim co chân lại, dùng mỏ rỉa vào vết thương
- Nhảy vướng vào nan lồng, cầu chim chạm trổ sai cách
- Bị vật cứng nhọn cứa vào hoặc bị côn trùng cắn nhiễm trùng
- Rửa sạch vết thương bằng nước muối loãng
- Bôi thuốc đỏ hoặc mỡ tra mắt tetracyclin lên vết thương
5.4. Bệnh tụ huyết trùng
Dấu hiệu nhận biết:- Lông chim xơ xác, rụng nhiều, cơ thể không che phủ hết
- Chim nhảy loạn trong lồng
- Ký sinh trùng ăn lông và da, hút máu
- Lồng chim ẩm ướt, bẩn hoặc lây bệnh từ chim khác
- Tắm cho chim bằng nước pha vài giọt dầu hỏa
- Xoa nhẹ băng phiến 20% lên da chim
- Làm sạch lồng bằng nước sôi nóng già
5.5. Bệnh do nhiễm virus
Dấu hiệu nhận biết:- Chim rụt cổ, ngủ gục, chán ăn, thở khó khăn
- Sụt cân nhanh, phân trắng lỏng bám quanh hậu môn
- Sử dụng vacxin phù hợp
- Pha loãng vitamin hoặc mật ong cho chim uống đến khi khỏi bệnh
6. Chim Vành Khuyên giá bao nhiêu?
Chim Vành Khuyên là một loài chim thuộc bộ Sẻ, ưa thích sống tại các vùng khí hậu nhiệt đới ấm áp. Với ngoại hình nhỏ nhắn, xinh xắn và giọng hót hay, Vành Khuyên được nhiều người trong giới chơi chim cảnh ưa chuộng và tìm mua. Chim Vành Khuyên có chiếc mỏ màu vàng đặc trưng và được chia làm hai loại chính dựa trên màu lông: chim Vành Khuyên xanh và chim Vành Khuyên vàng.6.1. Giá của chim Vành Khuyên trên thị trường
Giá chim Vành Khuyên khá đa dạng, phụ thuộc vào ngoại hình, sức khỏe và độ hiếm có của từng con:- Trên thị trường, một chú Vành Khuyên thông thường có giá dao động từ 200.000 đồng đến 1 triệu đồng.
- Những chú chim đẹp hơn, xuất sắc hơn về ngoại hình, có sức khỏe tốt và không bệnh tật, có giá nhỉnh hơn một chút, thường dao động từ 2 triệu đồng.
6.2. Bảng giá chim Vành Khuyên theo đặc điểm
Loại chim | Giá chim trống | Giá chim mái | Ghi chú |
Chim Vành Khuyên con | Từ 200.000 | Từ 200.000 | Giá thay đổi tùy thuộc vào nguồn gốc của chim |
Chim Vành Khuyên vàng | Từ 300.000 | Từ 300.000 | |
Chim Vành Khuyên xanh | Từ 300.000 | Từ 300.000 |
7. Cách chọn mua chim Vành Khuyên trống và mái đẹp nhất
Khi chọn mua chim Vành Khuyên, việc nhận biết và lựa chọn được những chú chim có ngoại hình đẹp, khả năng hót líu lo hay là điều quan trọng đối với người chơi chim cảnh. Dưới đây là một số tiêu chí để giúp bạn chọn mua chim Vành Khuyên chất lượng:- Ngoại hình nổi bật:
- Mỏ vàng, hàm sâu: Chọn những chú chim có mỏ vàng và hàm sâu, đây là dấu hiệu của chim có khả năng hót hay và líu nhiều.
- Lông mỏng, ngắn, và tơi: Chim Vành Khuyên với bộ lông mỏng, ngắn và tơi thường có khả năng nhanh nhẹn, linh hoạt và dễ thích nghi với môi trường.
- Khả năng hót:
- Vị trí đứng: Chọn những chú chim thường xuyên đứng ở giữa cầu (thanh giữa lồng), vì đây là vị trí thể hiện sự tự tin và thoải mái của chim.
- Giọng hót: Ưu tiên chọn chim có giọng hót lảnh, to và dài. Chim có tính ganh đua với đồng loại thường có giọng hót nổi bật hơn, giúp bạn dễ dàng nhận biết khi đi mua.
- Tính cách:
- Chim Vành Khuyên có tính cách ganh đua và thường xuyên hót khi có sự xuất hiện của các chú chim khác sẽ là lựa chọn tốt, vì chúng có tiềm năng phát triển giọng hót và kỹ năng líu lo tốt hơn.
8. Nơi bán chim Vành Khuyên giống trống, mái đẹp, hót hay
Nếu bạn đang tìm kiếm nơi uy tín để mua chim Vành Khuyên giống trống và mái với ngoại hình đẹp và giọng hót hay, hãy tham khảo các địa chỉ sau:- Cửa hàng chim cảnh Quý Trần: Địa chỉ: 640 Nguyễn Văn Cừ, Ngọc Lâm, Long Biên, Hà Nội, Việt Nam
- Trang web bán chim trực tuyến: chimcanhquytran.com