CHIM CU GÁY
Chim Cu Gáy, hay thường được gọi ngắn gọn là Cu hoặc chim Cu, là một loài chim rừng phổ biến tại Việt Nam. Loài chim này thường sinh sống chủ yếu ở các khu vực có nhiều ruộng lúa và hoa màu, mang đến hình ảnh quen thuộc của làng quê yên ả, thanh bình.
1. Nguồn gốc của chim Cu Gáy
Chim Cu Gáy, với tên khoa học là Streptopelia chinensis, thuộc họ Columbidae (họ Bồ Câu). Loài chim này thường sống hoang dã ở phía Nam Trung Quốc và các nước khu vực Đông Nam Á như Việt Nam, Campuchia, Lào, Thái Lan, Philippines, Myanmar, Malaysia. Ngoài ra, chúng còn xuất hiện ở một số nước thuộc Châu Âu và Châu Mỹ, đặc biệt tại các vùng nhiệt đới. Tại Việt Nam, chim Cu Gáy chủ yếu sống ở ven rừng và các vùng đồng bằng, từ miền Bắc đến miền Nam, gắn liền với hình ảnh làng quê yên bình.2. Đặc điểm của chim Cu Gáy
2.1. Ngoại hình chim Cu Gáy
Chim Cu Gáy có kích thước trung bình, trọng lượng từ 180g đến 200g, với những đặc điểm ngoại hình dễ nhận diện:- Đầu: Tròn, lông màu xanh xám hoặc nâu nhạt hơi tím hồng.
- Mắt: To, tròn, có vệt lông màu đen kéo dài quá khóe mắt, tạo vẻ dữ dằn.
- Mỏ: To, gồ, dài vừa phải và có độ cong.
- Mũi: Lớn, giúp chim khỏe và bền hơi hơn so với các loài chim khác.
- Cổ: Nhỏ, cao, giúp chim gáy lớn tiếng. Cườm cổ trắng nhỏ, đóng dày.
- Ức: Nở rộng, giúp chim có hơi khỏe và tiếng gáy vang to.
- Thân: Nhìn như cái bắp chuối, thu nhỏ lại ở chóp đuôi.
- Cánh: Xếp gọn gàng, dài quá phao câu, với lông mao nhỏ.
- Đuôi: Có cuống lớn và vót nhọn về cuối đuôi.
- Chân: To, vuông, có màu đỏ và vảy khô.
2.2. Giọng gáy
- Chim cu gáy có nhiều loại giọng khác nhau như giọng ba, giọng cà lăm, giọng thổ, giọng đồng, giọng son, giọng kim.
- Mỗi loại giọng mang đến âm thanh riêng biệt và được người nuôi đánh giá cao.
- Tiếng gáy của chim cu gáy thường được ví như âm thanh của thiên nhiên, mang lại sự bình yên và thư giãn.
2.3. Phân biệt Chim Cu Gáy trống và Chim Cu Gáy mái
Đặc điểm | Trống | Mái |
Kích thước và hình dáng | kích thước lớn hơn và thân hình mạnh mẽ hơn so với chim mái. | nhỏ hơn, mềm mại và kém linh hoạt hơn |
Lông cổ và cườm | Có cườm (lông cổ) to, dày và bóng hơn. Cườm của chim trống thường có màu sắc rõ nét, phản chiếu ánh sáng tốt hơn | Cườm nhỏ hơn, ít nổi bật và màu sắc nhạt hơn |
Giọng gáy | To, vang và có âm sắc rõ ràng hơn. Chim trống gáy nhiều hơn và thường xuyên hơn. | Ít gáy hơn và giọng nhỏ, nhẹ nhàng hơn. |
Hành vi và thái độ | Thường có thái độ hung hăng hơn, đặc biệt trong mùa sinh sản khi chúng bảo vệ lãnh thổ. | Thường hiền lành, ít hung hăng hơn chim trống. |
Hậu môn (phao câu) | Khi quan sát từ phía dưới, phao câu của chim trống thường hẹp và nhọn hơn. | Phao câu của chim mái rộng và tròn hơn để thích nghi với việc đẻ trứng. |
2.4. Tính cách của chim Cu Gáy
Chim Cu Gáy, giống như nhiều loài chim rừng khác, sống theo lãnh địa riêng. Khi đạt đến tuổi trưởng thành, chim Cu trống thường tìm cho mình một vùng đất hoặc lãnh địa để sinh sống.2.4.1. Tìm lãnh địa
Chim Cu trống thường dùng giọng gáy mạnh mẽ và sức lực của mình để đấu tranh với những con chim yếu hơn nhằm giành lấy lãnh địa riêng. Đây là một phần của bản năng sinh tồn và khẳng định vị trí trong tự nhiên.2.4.2. Chọn chỗ đậu
Khi chọn nơi đậu, chim Cu thường tìm đến những vị trí cao từ 15m trở lên. Chúng tránh các bụi cây thấp hay nơi có nhiều người qua lại, để đảm bảo sự an toàn và yên tĩnh.2.4.3. Tính nhát và đa nghi
Chim Cu Gáy có tính nhát và khá đa nghi, nên chúng chỉ kiếm ăn trong lãnh địa của mình và cất tiếng gáy khi cảm thấy môi trường an toàn và yên tĩnh. Chúng thường xuyên quan sát xung quanh để phát hiện các đối thủ hoặc chim lạ xâm phạm lãnh thổ.2.4.4. Thói quen gáy
Chim Cu thường gáy vào khoảng 9h - 10h sáng và giữa trưa. Một số ít gáy vào buổi chiều và rất hiếm khi nghe được tiếng gáy của chúng vào thời điểm trăng sáng. Tuy nhiên, khi được nuôi trong lồng, chim Cu Gáy có thể gáy suốt ngày, kể cả khi có ánh đèn hoặc trăng sáng. Tính siêng gáy này khiến loài chim Cu Gáy trở thành một trong những loài chim được nhiều người yêu thích, mang lại âm thanh thư giãn và sự bình yên cho không gian sống.2.5. Thời gian sinh sản của chim Cu Gáy
Chim Cu Gáy thường có mùa sinh sản kéo dài từ tháng hai đến tháng tám, tháng chín Âm lịch hàng năm. Đây là khoảng thời gian thời tiết ấm áp, thích hợp cho việc kết đôi và sinh sản của loài chim này. Chu kỳ sinh sản- Trước Tết Nguyên Đán: Khoảng một tháng trước Tết Nguyên Đán, khi thời tiết trở nên mát mẻ, chim Cu trống và mái bắt đầu tụ về để kết đôi và chuẩn bị cho mùa sinh sản.
- Kết đôi: Trong mùa sinh sản, chim Cu trống và mái sẽ tìm kiếm đối tác và xây tổ để chuẩn bị cho việc đẻ trứng.
3. Các loại chim cu gáy phổ biến tại Việt Nam
- Cu cườm: hay còn gọi là cu đất, có cườm ở cổ.
- Cu ngói: thân nhỏ, toàn thân lông màu hung đỏ và cổ không cườm có một vạch đen quanh cổ.
- Cu xanh: rất ít gặp vì chúng chỉ sống trong rừng nên còn gọi là cu rừng và toàn thân chúng màu xanh to bằng cu gáy.
4. Kỹ thuật nuôi và chăm sóc chim Cu Gáy
Chim Cu Gáy là loài chim dễ nuôi và chăm sóc, nhưng để nuôi dưỡng chúng hiệu quả, bạn nên chọn nuôi từ khi chúng còn nhỏ, còn lông tơ hoặc mới mọc ít lông ống và chưa biết bay. Việc này sẽ giúp bạn dễ dàng chăm sóc và huấn luyện chim Cu theo ý muốn.4.1. Chuẩn bị chuồng nuôi Cu Gáy
- Lựa chọn chuồng: Nên chọn chuồng làm bằng gỗ hoặc lưới sắt, được chia thành những ngăn nhỏ để tạo cảm giác an toàn cho chim. Bên trong lồng nên lót rơm, rạ để tạo ổ ấm áp.
- Kích thước chuồng: Lồng chim nên có kích thước khoảng 40.6 cm x 61.9 cm, đủ rộng để chim có không gian bay nhảy và cảm thấy thoải mái.
- Vị trí đặt lồng: Để lồng chim ở vị trí cao, tránh sự tiếp xúc của chuột, chó, mèo và các loài động vật khác. Lồng chim nên được đặt ở nơi thoáng mát, có ánh sáng và ít người qua lại, vì loài chim này khá yếu ớt và thích yên tĩnh.
- Che phủ lồng: Nên che hai bên lồng bằng màng vải để giúp chim Cu bớt sợ hãi khi di chuyển, nhưng không nên che kín hoàn toàn. Loài chim Cu khá sợ bóng tối vì khả năng nhìn đêm của chúng rất kém.
- Thức ăn: Thả một chút hạt vừng, ngô vụn cạnh lồng để chim đến ăn, giúp chúng quen với sự hiện diện của con người và cảm thấy an toàn hơn.
- Huấn luyện: Không nên cho chim Cu ra khỏi lồng nếu chưa thực sự thuần hóa, vì chỉ cần vài lần tập vỗ cánh, chim Cu có thể bay vút đi và không trở lại.
4.2. Thức ăn cho chim Cu Gáy
Chim Cu Gáy có chế độ ăn chủ yếu từ thực vật, nhưng cũng có thể ăn một số loại côn trùng trong tự nhiên. Dưới đây là một số loại thức ăn phổ biến cho chim Cu Gáy:- Thực vật: Lúa, ngô, đậu, khoai lang, sắn, hạt kê, hạt cỏ dại, hạt mè, và các loại quả cây.
- Côn trùng và các chất tự nhiên: Một số loài chim Cu trong tự nhiên còn ăn côn trùng, ruồi nhặng, đất, đất đỏ, và liếm muối để bổ sung khoáng chất.
- Đặt chim Cu non trên mu bàn tay hoặc cánh tay khi cho ăn, tránh để trong lòng bàn tay vì mồ hôi có thể chứa chất thải độc gây hại cho chân chim.
- Chia thức ăn thành nhiều bữa nhỏ (từ 4 - 5 bữa/ngày) để chim Cu non dễ tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn. Không nên ép chúng ăn quá nhiều trong một lần.
4.3. Vệ sinh cho chim Cu Gáy
Chăm sóc vệ sinh là phần quan trọng để giữ cho chim Cu Gáy luôn khỏe mạnh. Bạn cần lưu ý các yếu tố sau:- Vào mùa nóng: Bổ sung nước điện giải cho chim để tránh mất nước và cho chúng tắm 2 ngày một lần để giữ lông và da sạch sẽ.
- Vào mùa lạnh: Thêm nước muối pha loãng vào nước uống để chim hấp thụ các khoáng chất cần thiết, hỗ trợ hệ miễn dịch.
- Ánh sáng mặt trời: Đảm bảo chim Cu được tiếp xúc với ánh sáng mặt trời mỗi ngày vào lúc nắng đẹp và dịu nhẹ để tổng hợp vitamin D và duy trì sức khỏe tổng thể.
4.4. Kỹ thuật huấn luyện chim Cu Gáy
Nuôi và huấn luyện chim Cu Gáy đòi hỏi sự kiên nhẫn và luyện tập thường xuyên từ người nuôi. Dưới đây là một số kỹ thuật cơ bản để giúp bạn chăm sóc và huấn luyện chim Cu Gáy một cách hiệu quả:4.4.1. Tạo sự quen thuộc và thân thiết
- Giai đoạn đầu: Khi mới bắt đầu nuôi, chim Cu thường tỏ ra sợ hãi và né tránh con người. Tuy nhiên, với thời gian và sự kiên nhẫn, chim Cu sẽ dần quen thuộc và có thể trở nên thân thiết hơn. Thỉnh thoảng, chúng sẽ thể hiện sự sung mãn và gù lại bạn khi cảm thấy thoải mái.
- Xây dựng lòng tin: Để tạo sự tin tưởng, bạn nên thường xuyên nói chuyện nhẹ nhàng và cho chim Cu ăn những món mà chúng yêu thích.
4.4.2. Phơi nắng và tạo môi trường sống
- Phơi nắng: Lâu lâu, hãy cho chim Cu ra phơi nắng, đặt lồng chim tiếp xúc với mặt đất để chúng cảm nhận được môi trường tự nhiên. Ánh sáng mặt trời giúp chim Cu tổng hợp vitamin D và duy trì sức khỏe tốt.
- Tránh tiếp xúc quá nhiều: Hạn chế cho chim Cu tiếp xúc với người lạ hoặc ra ngoài quá thường xuyên, vì điều này có thể gây căng thẳng cho chim.
4.4.3. Tạo cơ hội khám phá thế giới bên ngoài
- Thích nghi với môi trường: Khi chim Cu đã cứng cáp và quen thuộc với bạn, hãy dần dần cho chúng làm quen với thế giới bên ngoài bằng cách treo lồng chim ở sân, gần cửa đi hoặc những nơi có gió nhẹ và không quá ồn ào.
- Quan sát và tương tác: Theo dõi hành vi của chim khi tiếp xúc với môi trường mới, đảm bảo chúng luôn cảm thấy an toàn và thoải mái.
5. Cách chọn chim cu gáy hay
Dựa vào ngoại hình:- Chim trống và mái: Chim trống thường có đầu to hơn, lông ở trán sáng hơn, và chân to hơn so với chim mái. Mũi của chim trống cũng to và nở nang hơn, trong khi mũi của chim mái nhỏ hơn và xẹp.
- Màu lông: Chọn những con có lông mịn, màu sắc rõ ràng và lông bó sát cơ thể. Tránh những con có lông màu đen quá hoặc xám tối vì chúng thường nhát và giọng không hay.
- Nhất huỳnh kiên: Chim có cườm màu vàng.
- Nhì liên giáp: Hình dáng giống như bắp chuối.
- Tam quá khóe: Có vệt đen dưới khóe mắt.
- Tứ chân khô: Chân khô và vuông cạnh.
- Ngũ liên hoàn: Cườm giáp vòng cổ.
- Lục cườm rựng: Cườm lót.
6. Giá chim Cu Gáy Toàn quốc hiện nay
Trên thị trường hiện nay, chim Cu Gáy được bán với nhiều mức giá khác nhau, phụ thuộc vào ngoại hình, độ tuổi, chất giọng và các yếu tố khác. Dưới đây là bảng giá tham khảo cho chim Cu Gáy trên toàn quốc:Loại chim Cu Gáy | Độ tuổi/Đặc điểm | Giá (VNĐ) | |
Cu Gáy | Khoảng 5 tháng tuổi (đã tự ăn) | 600.000 - 1.000.000/cặp | |
Cu Gáy | Bố mẹ đang sinh sản | 1.900.000 - 3.000.000/cặp | |
Cu Gáy | Giọng thổ đồng (chim trống) | 1.600.000 - 3.000.000/con | |
Cu Gáy | Giọng thổ đặc (chim trống, 3-4 năm tuổi, dạn người) | 4.000.000 - 15.000.000/con | |
Cu Gáy | Mồi đất | 300.000 - 2.000.000/con (tùy độ máu, tiếng gáy, kinh nghiệm) | |
Cu Gáy | Đột biến (trắng, Thái trắng) |
|